Τα ενεργειακά ως αντίδοτο στη Γενεύη

Όπως ήταν αναμενόμενο, η διαδικασία στη Γενεύη δεν έφερε τα επιθυμητά, αποτελέσματα. Η Άγκυρα, ακόμη και πριν από τη Διεθνή Διάσκεψη, φρόντισε να προειδοποιήσει άπαντες πως δεν είναι διατεθειμένη να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο, επικαλούμενη ως πρόσχημα την ασφάλεια δήθεν των Τουρκοκυπρίων.

Στην πραγματικότητα αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει την Τουρκία είναι να μην απολέσει τον στρατηγικό έλεγχο του νησιού, ειδικά σε μια περίοδο που βλέπει πως οι ενεργειακές συμμαχίες Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ και Αιγύπτου στην Ανατολική Μεσόγειο την αφήνουν εκτός παιχνιδιού.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στην εναρκτήρια ομιλία του κατά τη Διεθνή Διάσκεψη, ο Μουσταφά Ακιντζί δεν παρέλειψε να επαναλάβει πως μια ενδεχόμενη λύση Κυπριακού θα συμβάλει στην από κοινού μεταφορά του φυσικού αερίου Ισραήλ και Κύπρου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, η οποία, όπως ισχυρίστηκε, είναι η συντομότερη και πιο οικονομική διαδρομή. Σε αρκετές μάλιστα τοποθετήσεις του πρόσφατα, ο εγκάθετος της Τουρκίας δήλωσε, εκβιαστικά, πως οι μονομερείς ενέργειες των Ε/κ στα ενεργειακά ενδεχομένως να προκαλέσουν προβλήματα στο μέλλον.

Επομένως, αν και λέγεται συχνά ότι ο διάλογος για το Κυπριακό δεν συνδέεται με τα ενεργειακά, εντούτοις όλοι γνωρίζουν πως το βασικό διακύβευμα ήταν να υπάρξει ένα πλαίσιο λύσης πριν αρχίσουν οι νέες γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ. Έτσι, άλλωστε, εξηγείται και το υπέρμετρο ενδιαφέρον εκ μέρους του διεθνούς παράγοντα για το Κυπριακό το τελευταίο διάστημα.

Όσα θα ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες σε ενεργειακό επίπεδο αναμφίβολα θα αλλάξουν τα γεωπολιτικά δεδομένα, παρέχοντας νέες ευκαιρίες στο Κυπριακό, που σήμερα φαίνεται για ακόμη μια φορά να βαλτώνει. Μόνο η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων μέσω περιφερειακών συνεργασιών θα μπορέσουν να θωρακίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία διπλωματικά και οικονομικά, προκειμένου να κάνει το μεγάλο βήμα προς την απελευθέρωση.

Κλειδί η ανακάλυψη «Ζορ»

Σύμφωνα με νέα ανάλυση από τον παγκοσμίου φήμης οίκο ΙHS Markit, που ειδικεύεται σε θέματα ανάλυσης πληροφοριών και παροχής συμβουλών, το τεμάχιο «11» της Total θα μπορούσε να ανταγωνιστεί το κοίτασμα «Ζορ» της Αιγύπτου. Συγκεκριμένα, σημειώνεται πως η ανακοίνωση της γαλλικής Total, ότι θα διενεργήσει γεώτρηση το 2017 στο Οικόπεδο 11 της Κυπριακής ΑΟΖ, δείχνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή. «Η ανακάλυψη του φυσικού αερίου στο κοίτασμα ‘Ζορ’ της Αίγυπτου αποτέλεσε το κλειδί, που άνοιξε ξανά το παιχνίδι των υδρογονανθράκων στην περιοχή, και οδήγησε τις εταιρείες να επανεξετάσουν τις προοπτικές φυσικού αερίου της περιοχής και να ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά στη γεωλογία», δήλωσε στο oilpro.com ο Δρ Graham Bliss, ανώτερος διευθυντής έρευνας στον τομέα γεωλογικών διαμορφώσεων και κοιτασμάτων της IHS Markit.

Η σημασία της γεώτρησης

Η IHS Markit εκτιμά, παράλληλα, ότι αυτή η γεώτρηση που θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο θα είναι μία από τις πιο κρίσιμες γεωτρήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο το 2017 για τη βιομηχανία, ιδιαίτερα με δεδομένη την επιβράδυνση του ρυθμού ερευνητικών γεωτρήσεων σε όλο τον κόσμο. Η ανάλυση της IHS Markit επικεντρώνεται, επίσης, στις πιθανές επιδράσεις που θα μπορούσαν να έχουν τα αποτελέσματα της γεώτρησης αυτής στο συνεχώς μεταβαλλόμενο ανταγωνιστικό τοπίο σε σχέση με τη μελλοντική ανάπτυξη του τομέα των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στο ίδιο πλαίσιο, οι αναλυτές της IHS Markit αναφέρουν πως για πρώτη φορά έχει ανακαλυφθεί στην Ανατολική Μεσόγειο κοίτασμα σε ανθρακικά πετρώματα και όχι σε αμμώδη πετρώματα, που ήταν οι μέχρι τώρα στόχοι. Μάλιστα, όπως υπογραμμίζεται, το φυσικό αέριο στην ανάλογη γεωλογική διαμόρφωση του «Ζορ» είναι πολύ υψηλής ποιότητας. Ταυτόχρονα, μια ανακάλυψη κοιτάσματος από την Total στο «11» είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσει σημαντικά τα γεωτρητικά προγράμματα και στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και στις γειτονικές, ενώ θα ενισχύσει το ενδιαφέρον για νέους γύρους αδειοδότησης στην ευρύτερη περιοχή.

Βιώσιμος ο αγωγός East Med

Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία που παραθέτει η ανάλυση της IHS Markit, είναι η επιβεβαίωση ότι ο αγωγός φυσικού αερίου East Med Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ, που αποτελεί έργο κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ, είναι οικονομικά και εμπορικά βιώσιμος. Ο Δρ Bliss είπε ότι, από τεχνική άποψη, η Κύπρος θα μπορούσε να εξαγάγει οποιοδήποτε αέριο βρίσκει στην Τουρκία, αλλά με δεδομένο το κυπριακό πρόβλημα, αυτό είναι, προς το παρόν, απίθανο. Όπως έγινε ήδη γνωστό, μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να πραγματοποιηθεί μια νέα ενεργειακή σύσκεψη, αυτή τη φορά με πρωτοβουλία του Τελ Αβίβ, με συμμετοχή της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Ιταλίας.

Αντικείμενο της σύσκεψης θα είναι το μειωμένο κόστος του υποθαλάσσιου αγωγού, που θα συνδέει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της ισραηλινής ΑΟΖ με τις αγορές της Ευρώπης. Πάντως, το γεγονός ότι το Ισραήλ εξετάζει, πλέον, με περισσότερο ενδιαφέρον τον ευρωμεσογειακό διάδρομο καταδεικνύει ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου μπαίνει σε δεύτερες σκέψεις, όσον αφορά τη μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Τουρκία.

Και στο βάθος πετρέλαιο

Μια άλλη εξίσου σημαντική επισήμανση της HIS Markit είναι ότι μπορεί η ΤΟΤΑL να έχει ως πρωταρχικό της στόχο την εξεύρεση φυσικού αερίου στο τεμάχιο «11» της Κύπρου, εντούτοις υπάρχουν δυνατότητες για ανακάλυψη και πετρελαίου. Αυτή η πληροφορία έρχεται ουσιαστικά να επιβεβαιώσει παλαιότερο δημοσίευμα της «Σημερινής», με ημερομηνία 30/09/2015, που έκανε λόγο για ύπαρξη πετρελαίου στην κυπριακή ΑΟΖ. Συγκεκριμένα, με βάση επίσημους χάρτες της εταιρείας ENI, που δημοσιεύθηκαν στην ιστοσελίδα lygeros.org, από τους ειδικούς Νίκο Λυγερό και Ηλία Κονοφάγο, παρατηρήθηκε πως η γεωλογική δομή του υπεργιγαντιαίου κοιτάσματος «Ζορ» εκτείνεται εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

«Αυτό είναι πολύ σημαντικό και δεν δόθηκε η πρέπουσα σημασία ακόμα κι από αρμοδίους. Έτσι, αν εξετάσουμε την τομή της γεωλογικής δομής, θα ανακαλύψουμε ότι υπάρχει κοίτασμα πετρελαίου, πολύ πιο κάτω από το κοίτασμα φυσικού αερίου κι ότι αυτό βρίσκεται κατά το ήμισυ στην κυπριακή ΑΟΖ», δήλωναν οι καθηγητές Λυγερός και Κονοφάγος. Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου ουδέποτε διέψευσε τους συγκεκριμένους χάρτες της ENI.

Ο παράγοντας Ρωσία

Σε μια άλλη ενδιαφέρουσα προσέγγιση, σε πρόσφατη ανάλυσή του στην «Jerusalem Post», με τίτλο «Ο ισραηλινο-τουρκικός αγωγός κρέμεται από τις συνομιλίες ειρήνευσης στο Κυπριακό», ο Δρ Micha’el Tanchum σημείωσε πως ο μεγαλύτερος κερδισμένος από μια αποτυχία στη Γενεύη θα είναι η Ρωσία και οι προσπάθειές της να διευρύνει τη στρατηγική της παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο. Όπως αναφέρει Tanchum, μπορεί η προσοχή της διεθνούς κοινότητας το 2016 να επικεντρώθηκε στον ρόλο της Μόσχας στη συριακή ειρηνευτική διαδικασία, ωστόσο αρκετοί έχουν παραβλέψει τη στρατηγική προώθηση της Ρωσίας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

«Το τέλος του 2016 βρίσκει τη Μόσχα κερδισμένη σε δύο μεγάλες ενεργειακές συμφωνίες που έχουν συναφθεί με το Κάιρο, συμφωνίες που εμβαθύνουν τις ρωσο-αιγυπτιακές σχέσεις με τρόπο που να επηρεάζει τα στρατηγικά συμφέροντα του Ισραήλ και της Τουρκίας», αναφέρει, προσθέτοντας πως στις 12 Δεκεμβρίου 2016, ο ιταλικός κολοσσός της EΝΙ συμφώνησε να πουλήσει το 30% του μεριδίου του στο τεμάχιο «Ζορ» στη ρωσική Rosneft, έναντι 1.575 δις δολαρίων.

Ακολούθως στην ανάλυσή του, ο Ισραηλινός καθηγητής αναφέρει πως εάν η Αίγυπτος μετατραπεί σε προμηθευτή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την Ευρώπη, αυτό θα μπορούσε να υποβαθμίσει τη σημασία του τουρκικού αγωγού Trans-Anatolian (TANAP), που εκτείνεται από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία, και προορίζεται για τη μεταφορά φυσικό αερίου από την Κασπία Θάλασσα προς την ΕΕ.

«Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία αποτελεί τη μεγαλύτερη εμπορική αγορά φυσικού αερίου του Ισραήλ, μια αποτυχία στη Γενεύη θα οδηγήσει το Ισραήλ και την Κυπριακή Δημοκρατία στο να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους για την εξαγωγή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Και οι δύο χώρες χρειάζονται απεγνωσμένα να εξασφαλίσουν μια σταθερή εξαγωγική αγορά, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη της βιομηχανίας φυσικού αερίου», αναφέρει προσθέτοντας:

«Σε αυτή την περίπτωση, η Ρωσία θα έχει ένα ισχυρό στρατηγικό συμφέρον να δημιουργήσει κίνητρα για το Ισραήλ και την κυβέρνηση στη ‘νότια Κύπρο’ (όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία) να εξαγάγει φυσικό αέριο μέσω της Αιγύπτου, προκειμένου να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή σε μη ρωσικές πηγές και στους διαδρόμους φυσικού αερίου προς την ΕΕ».

(Σημερινή)