Η Κύπρος σε θέση ισχύος για το φυσικό αέριο
Η μεταφορά φυσικού αερίου στην Τουρκία από Ισραήλ και Κύπρο μέσω πλωτής μονάδας υγροποιημένου φυσικού αερίου αποτελεί μια σοβαρή επιλογή μακροπρόθεσμα.
Αυτό συμβαίνει καθώς οι άλλες επιλογές, όπως π.χ. η εξαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Αιγύπτου, μέσω του αγωγού East Med ή μέσω Τουρκίας, φαίνεται να μην είναι βιώσιμες λόγω των χαμηλών τιμών διεθνώς. Αυτή την εκτίμηση διατύπωσε ο κ. Χαράλαμπος Έλληνας, πρώην εκτελεστικός πρόεδρος της Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων της Κύπρου και ανώτερο μέλος του Atlantic Council, μιλώντας από το βήμα του συνέδριου « Το μέλλον του Φυσικού Αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο», που διοργανώθηκε από το PRIO Cyprus Centre, σε συνεργασία με το Atlantic Council, το Friedrich-Ebert-Stiftung στην Κύπρο και το Istituto Affari Internazionali και το Strata Insight.
Οι τιμές του φυσικού αερίου, σημείωσε ο κ. Έλληνας, δέχονται πιέσεις από τις χαμηλές τιμές του άνθρακα και από την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ ισχυρός είναι και ο ανταγωνισμός από το ρωσικό φυσικό αέριο το οποίο μπορεί να διατίθεται σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Ο κ. Έλληνας αναφέρθηκε επίσης στην επαναπροσέγγιση στις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ, λέγοντας ότι ανοίγει το δρόμο για εξαγωγές φυσικού αερίου από το κοίτασμα Λεβιάθαν στην Τουρκία και αυτή τη στιγμή γίνονται συναντήσεις για το σκοπό αυτό.
Κάτι τέτοιο, όπως σημείωσε, θα θέσει την Κύπρο σε θέση ισχύος αφού οποιοσδήποτε αγωγός θα πρέπει να περάσει από την ΑΟΖ της, ενώ σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού ο αγωγός θα μπορούσε να συμπεριλάβει και το κοίτασμα Αφροδίτη. Προειδοποίησε, επίσης, ότι ακόμα και σε περίπτωση που η Κύπρος διαφωνεί, δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί να σταματήσει αυτή την εξέλιξη. Σημειώνοντας επίσης ότι η ενεργειακή ασφάλεια έγινε τον τελευταίο χρόνο ζήτημα προτεραιότητας για την Τουρκία, είπε ότι η χώρα επαναξιολογεί το ενεργειακό της μείγμα με αποτέλεσμα να μειωθεί η ζήτηση φυσικού αερίου. Αναφέρθηκε ακόμα στην επανεκκίνηση του αγωγού Turkish Stream που αλλάζει το σκηνικό καθώς κάνει ακόμα πιο δύσκολο τον ανταγωνισμό με το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο κ. Έλληνας ανέφερε ακόμα ότι η επιλογή για εξαγωγές προς την Τουρκία που επιδιώκεται από την Noble και Delek για το Λεβιάθαν από το 2014, μπορεί να είναι και η μοναδική επιλογή για το Λεβιάθαν για εμπορική ανάπτυξη. Αν κάτι τέτοιο επιτύχει, είπε, η Τουρκία μπορεί να γίνει ο παίχτης κλειδί για την εξαγωγή φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά αυτό, όπως είπε, δεν θα γίνει χωρίς ρίσκα, όπως η αντίδραση της Τουρκίας σε περίπτωση αναζωπύρωσης της έντασης στη Γάζα, αλλά και το ρωσικό παράγοντα που επίσης έχει συμφέροντα στην περιοχή.
Για την περίπτωση της Κύπρου ειδικότερα, ανέφερε ότι οι εξαγωγές στην Τουρκία απαιτούν λύση του Κυπριακού, ωστόσο από εκεί εξαγωγές προς την Ευρώπη είναι εμπορικά απαγορευτικές. Ανέφερε επίσης ότι μακροπρόθεσμα μια πολύ καλή επιλογή θα μπορούσε να είναι η πλωτή μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου, ενώ θα πρέπει να εξεταστεί και το συμπιεσμένο φυσικό αέριο. Πρόσθεσε ότι από τις περιφερειακές επιλογές, οι εξαγωγές στην Τουρκία είναι πιθανώς εμπορικά η πιο βιώσιμη.